Coronacrisis: steunmaatregelen in 2020
Hier vind je informatie over maatregelen in 2020 voor zelfstandigen in het kader van het sociaal statuut die zijn getroffen door het Coronavirus.
- Het crisis-overbruggingsrecht
- Het heropstart-overbruggingsrecht
- Het klassiek overbruggingsrecht
- Ouderschapsuitkering
- Uitstel sociale bijdragen
- Vrijstelling sociale bijdragen
- Vermindering sociale bijdragen
- Ziekte en arbeidsongeschiktheid
1. Het crisis-overbruggingsrecht
Wat is het crisis-overbruggingsrecht?
Als je verplicht je zelfstandige activiteit moet onderbreken of je activiteit is afhankelijk van een verplicht gesloten sector en je onderbreekt je activiteiten dan kan je een beroep doen op het crisis-overbruggingsrecht gedwongen sluiting.
Sinds 19 oktober 2020 zijn er voor zelfstandigen opnieuw strengere maatregen van kracht. Zelfstandigen die moeten sluiten hebben onder bepaalde voorwaarden recht op een dubbel overbruggingsrecht.
Voor wie is het volledig crisis-overbruggingsrecht?
- zelfstandigen in hoofdberoep;
- primo-starters;
- meewerkende echtgenoten (maxistatuut);
- zelfstandigen in bijberoep of met gelijkstelling bijberoep (art. 37) die minstens de minimumbijdrage van een zelfstandige in hoofdberoep betalen (dit is op een netto belastbaar inkomen van minimum 13.993,78 euro met als bijdrage 745,87 euro per kwartaal).
- actief gepensioneerde zelfstandigen, die hun pensioen niet opgenomen hebben en die voorlopige bijdragen betalen zoals een hoofdberoep
Deze zelfstandigen hebben recht op een volledige uitkering:
- 1.291,69 euro/maand (zonder gezinslast)
- 1.614,10 euro/maand (met gezinslast)
Er is geen recht op crisis-overbruggingsrecht wanneer je een vervangingsinkomen hebt, behalve in enkele uitzonderingen (bijvoorbeeld tijdelijke werkloosheid).
Voor wie is het gedeeltelijk crisis-overbruggingsrecht?
- de zelfstandigen in bijberoep die voorlopige bijdragen betalen op een inkomen tussen 6.996,89 euro en 13.993,77 euro;
- de zelfstandigen met gelijkstelling bijberoep (artikel 37) die voorlopige bijdragen betalen op een inkomen tussen 6.996,89 euro en 7.330,52 euro;
- de actieve gepensioneerde zelfstandigen die voorlopige bijdragen betalen op een inkomen dat hoger is dan 6.996,89 euro;
- de student-zelfstandigen die voorlopige bijdragen betalen op een inkomen tussen 6.996,89 euro en 13.993,77 euro.
Deze zelfstandigen hebben recht op een halve uitkering:
- 645,85 euro/maand (zonder gezinslast)
- 807,05 euro/maand (met gezinslast)
De cumul van het gedeeltelijk crisis-overbruggingsrecht met een vervangingsinkomen is alleen toegestaan als de som van de halve financiële uitkering en het vervangingsinkomen per maand het bedrag van maximum 1.614,10 euro niet overschrijdt. In geval van overschrijding zal het maandelijks bedrag van het overbruggingsrecht verminderd worden ten belope van deze overschrijding.
Wat zijn de voorwaarden voor het dubbele crisis-overbruggingsrecht?
Er zijn voor zelfstandigen sinds 19 oktober opnieuw strengere maatregelen van kracht in de strijd tegen het Coronavirus. Zelfstandigen die moeten sluiten hebben onder bepaalde voorwaarden recht op een dubbel overbruggingsrecht.
- Je moet rechtsreeks verplicht (volledig of gedeeltelijk) sluiten: dubbele uitkering oktober, november en/of december.
- Je bent hoofdzakelijk afhankelijk (minstens 60%) van een rechtstreeks verplicht gesloten sector en je sluit volledig: dubbele uitkering oktober, november en/of december.
- Om als afhankelijk van een gesloten sector te worden beschouwd, moet minstens 60% van je activiteiten met verplicht gesloten sectoren verbonden zijn.
- Je bent hoofdzakelijk afhankelijk van een rechtstreeks verplicht gesloten sector maar je sluit niet volledig: enkele uitkering.
Opgelet wanneer je verschillende zelfstandige activiteiten uitoefent:
- Oefen je twee of meer nauw verwante zelfstandige activiteiten uit (bijvoorbeeld een frituur en een foodtruck) waarbij één van deze activiteiten verplicht onderbroken is, dan word je als gedeeltelijk verplicht gesloten beschouwd en heb je recht op de dubbele uitkering.
- Oefen je twee of meer niet-verwante zelfstandige activiteiten uit (bijvoorbeeld een café en een voedingswinkel), dan word je niet als verplicht gesloten beschouwd. Je valt dan niet onder het crisis-overbruggingsrecht, je kan een beroep doen op het heropstart-overbruggingsrecht als je omzet met 10% is gedaald.
Hoeveel bedraagt de dubbele uitkering?
Het dubbele bedrag voor zelfstandigen met een volledig crisis-overbruggingsrecht bedraagt:
- 2.583,38 euro per maand (zonder gezinslast)
- 3.228,2 euro per maand (met gezinslast)
Het dubbele bedrag voor zelfstandigen met een gedeeltelijk crisis-overbruggingsrecht bedraagt:
- 1.291,69 euro/maand (zonder gezinslast)
- 1.614,10 euro/maand (met gezinslast)
Tot wanneer kan je een aanvraag indienen?
- Aanvraag april, mei en juni: uiterlijk 31.12.2020. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
- Aanvraag juli, augustus, september: uiterlijk 31.03.2021. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
- Aanvraag oktober, november, december: uiterlijk 30.06.2021. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
Wat is het crisis-overbruggingsrecht vrijwillige sluiting?
Je kan je activiteit ook vrijwillig onderbreken. Je krijgt een uitkering nadat je 7 opeenvolgende dagen geen activiteiten uitoefent. Het crisis-overbruggingsrecht vrijwillige sluiting is als steunmaatregel stop gezet op 31 augustus.
- Aanvraag april, mei en juni: uiterlijk 31.12.2020. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
- Aanvraag juli en augustus: uiterlijk 31.03.2021. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
2. Het heropstart-overbruggingsrecht
Wie kan het heropstart-overbruggingsrecht aanvragen?
- Zelfstandigen die in de eerste fase van de coronacrisis verplicht werden om hun zelfstandige activiteit gedurende méér dan 1 kalendermaand te onderbreken en die sinds 4 mei hun zelfstandige activiteit opnieuw mogen opstarten.
- Er is een daling van minstens 10% van de omzet of de bestellingen ten opzichte van hetzelfde kwartaal vorig jaar:
- Voor juni, juli, augustus en september: de omzet van het tweede kwartaal van 2020 wordt vergeleken met de omzet van het tweede kwartaal van 2019.
- Voor oktober, november en december: de omzet van het derde kwartaal van 2020 wordt vergeleken met de omzet van het derde kwartaal 2019.
- Is de zelfstandige later later gestart of blijkt het tweede of derde kwartaal van 2019 geen relevant kwartaal om mee te vergelijken (wegens ziekte of omdat je toen nog zelfstandige in bijberoep was) dan maak je de vergelijking met het eerste volledige kwartaal dat mogelijk is.
Welke categorie zelfstandige komt in aanmerking?
- De zelfstandige in hoofdberoep;
- De zelfstandige in bijberoep of met gelijkstelling bijberoep (art.37) of student-zelfstandige die bijdragen betalen zoals een hoofdberoep;
- Primo-starters;
- Meewerkende echtgenoten (maxistatuut);
- Actief gepensioneerde zelfstandigen, die hun pensioen niet opgenomen hebben en die voorlopige bijdragen betalen zoals een hoofdberoep.
Hoeveel bedraagt de uitkering?
Het bedrag is identiek aan het crisis-overbruggingsrecht:
- 1.291,69 euro per maand (zonder gezinslast)
- 1.614,10 euro/maand (met gezinslast)
Tot wanneer kan je een aanvraag indienen?
- Aanvraag juni: uiterlijk 31.12.2020. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
- Aanvraag juli, augustus en september: uiterlijk 31.03.2021. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
- Aanvraag oktober, november en december: uiterlijk 30.06.2021. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
3. Het klassiek overbruggingsrecht
Vanaf de maand september kunnen volgende zelfstandigen een beroep doen op het klassieke overbruggingsrecht, en meer bepaald op de derde pijler ‘gedwongen onderbreking’ (gebeurtenis met economische impact).
Quarantaine
- De zelfstandigen die in quarantaine worden geplaatst en daardoor hun zelfstandige activiteit gedurende minstens 7 opeenvolgende kalenderdagen volledig moeten onderbreken.
- Zelfstandigen die hun activiteit van thuis uit kunnen organiseren, komen niet in aanmerking voor deze uitkering.
- Zij dienen deze situatie van overmacht aan te tonen aan de hand van een quarantaine-attest. Dit kan gaan om een quarantaine-attest op hun eigen naam, maar ook om een attest op naam van een persoon die op hetzelfde adres staat ingeschreven als de zelfstandige.
- Voor de aanvragen die betrekking hebben op een quarantaine die slaat op een periode tot en met 31 augustus 2020, kunnen de zelfstandigen beroep doen op de tijdelijke crisismaatregel (vrijwillige onderbreking).
- Zelfstandigen die, omwille van niet-essentiële redenen, wetens willens afgereisd zijn naar een land of een gebied dat zich in een rode zone bevindt op het ogenblik van vertrek, komen niet in aanmerking voor deze uitkering.
Gesloten klassen/scholen/kinderopvang
- Zelfstandigen die hun zelfstandige activiteit gedurende minstens 7 opeenvolgende kalenderdagen volledig moeten onderbreken omdat zij moeten instaan voor de zorg voor hun kinderen, ten gevolge de klas die in quarantaine moet of de sluiting van de school/ kinderopvang. Dit geldt ook in de situatie waarbij slechts één leerling in quarantaine gezet word en dus niet de hele klas.
- Het gaat om kinderen van hoogstens 12 jaar (of jonger). Indien het kind ouder is dan 12 jaar, moet er een specifieke en omstandige motivering gegeven worden waarom de ouder moet instaan voor de zorg voor het kind.
- Zij dienen deze situatie van overmacht aan te tonen aan de hand van een bewijsstuk (beslissing van de directie van de school of beslissing van de kinderopvang).
- Voor de maand september kunnen ouders eveneens de tijdelijke ouderschapsuitkering aanvragen in dergelijke gevallen. Evenwel kan deze niet gecumuleerd worden met de uitkering overbruggingsrecht.
Gebeurtenis met economische impact
Als je door een gebeurtenis met economische impact of een beslissing van een derde economische actor je activiteit gedurende minstens 7 dagen zijn zelfstandige activiteit volledig moet stopzetten, kan je ook een beroep doen op het klassiek overbruggingsrecht. De coronacrisis wordt ook beschouwd als een gebeurtenis met economische impact.
Voorwaarden
Om aanspraak te maken op het overbruggingsrecht, moet je aan zes voorwaarden voldoen:
- Je was zelfstandige in hoofdberoep of meewerkende echtgenoot (maxistatuut) gedurende het kwartaal waarin het feit zich voordeed én minstens de drie daaraan voorafgaande kwartalen.
- Je was tijdens diezelfde kwartalen sociale bijdragen verschuldigd
- Je hebt minstens vier kwartaalbijdragen betaald in de loop van de voorafgaande zestien kwartalen (het gaat hier om effectief betaalde bijdragen, vrij- of gelijkgestelde kwartalen tellen niet mee).
- Je hebt geen enkele beroepsactiviteit
- Je bent jonger dan 65 jaar en kan geen aanspraak maken op een vervangingsinkomen (werkloosheid, arbeidsongeschiktheid, pensioen …).
- Je hebt je hoofdverblijfplaats in België.
Uitkering
Indien de zelfstandige alle voorwaarden in het kader van de derde pijler voldoet, kan betrokkene een uitkering genieten afhankelijk van de periode van de quarantaine en het al dan niet hebben gezinslast.
- Indien de zelfstandige gedurende 14 dagen zijn zelfstandige activiteit volledig moet onderbreken omwille van bovenvermelde redenen bedraagt de uitkering 807,05 euro (met gezinslast) en 645,84 euro (zonder gezinslast).
- Indien de zelfstandige gedurende 7 dagen zijn zelfstandige activiteit volledig moet onderbreken omwille van bovenvermelde redenen bedraagt de uitkering 403,53 euro (met gezinslast) en 322,92 euro (zonder gezinslast).
- Indien de zelfstandige gedurende minder dan 7 dagen zijn zelfstandige activiteit volledig moet onderbreken omwille van bovenvermelde redenen, is er geen recht op uitkering.
4. Ouderschapsuitkering
Wie komt er in aanmerking?
De uitkering is er voor ouders, wiens zelfstandige activiteit door de Coronacrisis gedurende de maanden mei, juni, juli, augustus en/of september effectief beïnvloed wordt door de zorgen die ze moeten geven aan één of meerdere kinderen:
- kinderen jonger dan 12 jaar (de uitkering kan echter nog toegekend worden als het kind zijn 12de verjaardag heeft in 2020).
- kinderen met een beperking tot 21 jaar (in bepaalde gevallen valt de leeftijdsgrens zelfs volledig weg als u uw kind met een beperking zelf opvangt en het kind een intramurale of extramurale behandeling krijgt, bv. in een dagcentrum of hulp aan huis, …).
De zelfstandigen die in aanmerking komen zijn:
- zelfstandigen in hoofdberoep;
- helpers;
- meewerkende echtgenoten;
- student-zelfstandigen;
- zelfstandigen in bijberoep, op voorwaarde dat het bedrag van hun wettelijk verschuldigde voorlopige bijdragen gelijk is aan datgene verschuldigd door zelfstandigen in hoofdberoep;
- personen die als zelfstandige actief zijn na de wettelijke pensioenleeftijd, op voorwaarde dat het bedrag van hun wettelijk verschuldigde voorlopige bijdragen gelijk is aan datgene verschuldigd door zelfstandigen in hoofdberoep.
Kan je de uitkering combineren met een andere uitkering?
De uitkering kan niet gecumuleerd worden met een ander vervangingsinkomen, zoals het Corona overbruggingsrecht, een arbeidsongeschiktheids-, invaliditeits- of moederschapsuitkering, het vaderschapsverlof, …
Zelfstandigen die menen dat zij nog in aanmerking komen voor de tijdelijke crisismaatregel overbruggingsrecht, en hiervoor nog geen aanvraag hebben gedaan, hebben nog de mogelijkheid om deze in te dienen en de uitkering te genieten als zij een recht hierop openen. In dergelijk geval zal er een verrekening van de uitkering gebeuren. De zelfstandige moet ten laatste op 15 maart 2021 een nieuw aanvraagformulier tot het bekomen van de tijdelijke crisismaatregelen overbruggingsrecht indienen, eventueel vergezeld van de nodige bewijsstukken.
De ouderschapsuitkering kan wel gecumuleerd worden met een vervangingsinkomen uit een ander stelsel dan dat van de zelfstandigen, bv. een werkloosheidsuitkering of ouderschapsverlof als werknemer.
Welke financiële tussenkomst wordt betaald?
- Het basisbedrag is 532,24 euro (voor de volledige periode van mei tot en met september 2020).
- Voor een kind met een beperking wordt vanaf juli 2020 een bedrag van 638,69 euro toegekend. Voor de maanden mei en juni 2020 blijft het basisbedrag van 532,24 euro van toepassing.
- Voor éénoudergezinnen geldt vanaf juli 2020 een bedrag van 1.050 euro, ongeacht of het kind een beperking heeft of niet. Voor de maanden mei en juni 2020 blijft het bedrag van 875 euro van toepassing.
Tot wanneer kan je een aanvraag indienen?
- Aanvraag mei, juni: uiterlijk 30.09.2020. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
- Aanvraag juli, augustus, september: uiterlijk 31.12.2020. Een aanvraag kan niet meer worden ingediend.
5. Uitstel sociale bijdragen
Alle categorieën van zelfstandigen die getroffen worden door de gevolgen van het coronavirus, kunnen, met één jaar, uitstel van betaling van hun sociale bijdragen krijgen.
De maatregel geldt voor:
- de voorlopige bijdragen van de vier kwartalen van 2020;
- de regularisatiebijdragen die verschuldigd zijn voor het bijdragejaar 2018 en die vervallen in de loop van 2020.
De betalingstermijnen zien er dan als volgt uit:
- betaling van de bijdrage voor het eerste kwartaal 2020 en van de regularisatiebijdragen die verschuldigd waren op 31 maart 2020: uiterlijk vóór 31 maart 2021.
- betaling van de bijdrage voor het tweede kwartaal 2020 en van regularisatiebijdragen die verschuldigd waren op 30 juni: uiterlijk vóór 30 juni 2021.
- betaling van de bijdrage voor het derde kwartaal 2020 en van regularisatiebijdragen die verschuldigd waren op 30 september: uiterlijk vóór 30 september 2021.
- betaling van de bijdrage voor het vierde kwartaal 2020 en van regularisatiebijdragen die verschuldigd waren op 31 december: uiterlijk vóór 15 december 2021.
De maatregel geldt niet geldt voor reeds betaalde bijdragen.
In die periode zullen er geen verhogingen aangerekend worden en heeft dit geen invloed op uitkeringen. Als de betrokken bijdragen niet volledig betaald zijn binnen de voorziene termijn, zijn er verhogingen op de betreffende kwartalen verschuldigd en zullen onrechtmatig genoten uitkeringen worden teruggevorderd.
Waar moet je rekening mee houden?
- Als, na het uitstel, de betrokken bijdragen niet volledig betaald zijn binnen de aangepaste termijnen, zijn er verhogingen verschuldigd.
- Er wordt geen fiscaal attest afgeleverd voor bijdragen die in 2020 niet betaald zijn.
- Volgend jaar zal je deze kwartalen moeten betalen en krijg je voor deze (betaalde) kwartalen een fiscaal attest.
Tot wanneer kan je een aanvraag indienen?
Je moest een aanvraag indienen vóór 15 december 2020. Je kan geen aanvraag meer indienen.
6. Vrijstelling sociale bijdragen
Er zijn versoepelingen bij het aanvragen van vrijstelling van bijdragen door de zelfstandigen die grote moeilijkheden ondervinden ingevolge de coronacrisis.
Zelfstandigen en helpers in hoofdberoep, meewerkende echtgenoten ( maxistatuut), (primo)starters, student-zelfstandigen (met minimumbijdragen hoofdberoep) en gepensioneerden met een zelfstandige activiteit kunnen een vrijstelling aanvragen.
Tijdens de coronacrisis kunnen ook startende zelfstandigen, die nog geen vier kwartalen zelfstandige zijn, een vrijstelling aanvragen.
Je kan vrijstelling aanvragen voor:
- de voorlopige bijdragen van het tweede, het derde of het vierde kwartaal 2020.
- de regularisatiebijdragen voor het bijdragejaar 2018 die in de loop van 2020 betaald moeten zijn.
Waar moet je rekening mee houden?
- Je verliest je pensioenrechten voor deze kwartalen.
- Als je vrijstelling krijgt blijf je in orde met de kinderbijslag en met de ziekteverzekering.
- De premie van het Vrij Aanvullend Pensioen is niet fiscaal aftrekbaar.
Het is steeds mogelijk om een vrijstelling van bijdragen aan te vragen, zelfs als er in eerste instantie om uitstel is gevraagd.
Tot wanneer kan je een aanvraag indienen?
De aanvraag moet ingediend worden binnen de 12 maanden volgend op het einde van elk betrokken kwartaal. Je kan nog een aanvraag indienen voor het 3de en 4de kwartaal van 2020 en voor de regularisatiebijdragen 2018. De uiterste aanvraagdatum voor het 3de kwartaal 2020 is 30/09/2021.
7. Vermindering sociale bijdragen
Zelfstandigen die moeilijkheden ondervinden ten gevolge van het coronavirus, kunnen een vermindering vragen van hun voorlopige sociale bijdragen voor het jaar 2020 als hun beroepsinkomsten lager liggen dan één van de wettelijke drempels 2020.
Hoofdberoep
€ 13 993,78 | € 17 631,06 | € 22 213,74 | € 27 987,56 | € 39 580,39 | € 55 975,11
Bijberoep
€ 1 548,18 | € 7 330,52
overige drempels zie hoofdberoep
Meewerkende partner
€ 6 147,47
overige drempels zie hoofdberoep
Student zelfstandige
€ 6 996,89 | € 10 495,32
overige drempels zie hoofdberoep
Art. 37 (gehuwden, weduwen, weduwnaars)
€ 1 548,18 | € 7 330,52
overige drempels zie hoofdberoep
Gepensioneerden
€ 3 096,37 | € 7 330,52
€ 6 714,00 | € 10 071,00 (deze drempels allen bij vervroegd pensioen)
overige drempels zie hoofdberoep
Tot wanneer kan je een aanvraag indienen?
Je kan nu een aanvraag indienen voor je bijdragen 2020.
Aanvraag vermindering voorlopige bijdragen
Stuur een mail naar je klantenbeheerder.
8. Ziekte en arbeidsongeschiktheid
Het is uiteraard mogelijk dat jij als zelfstandige zelf het coronavirus oploopt.
De ziektekosten van de zelfstandigen en hun familie worden terugbetaald door het ziekenfonds. Zelfstandigen die minstens 8 dagen arbeidsongeschikt zijn hebben vanaf de eerste dag recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering van het ziekenfonds.
In bepaalde gevallen kan je vragen om geen sociale bijdragen te betalen tijdens de periode van ziekte. Dat noemt men gelijkstelling wegens ziekte.
Neem hiervoor contact op met je klantenbeheerder.
